Miejskie Przedszkole nr 25 im. Króla Maciusia I w Katowicach

Dzieci w wieku przedszkolnym mają niespożytą energię, ale trudno utrzymać ich skupienie na jednej rzeczy dłużej niż kwadrans. Dlatego zamiast zmuszać je do odtwórczego wykonywania ćwiczeń, zajęcia ruchowe prowadzone są także tak, aby oprócz ciała pobudzić też wyobraźnię, umysł. 

Metoda Ruchu Rozwijąjącego W. Sherborne

metoda prowadzenia zajęć ruchowych dla dzieci, której głównym celem jest rozwój świadomości własnego ciała, poczucia przestrzeni.

Ćwiczenia tworzą trzy grupy. Pierwsza ma prowadzić do poznania ciała. Druga buduje poczucie bezpieczeństwa w otoczeniu. Trzecia to zajęcia twórcze. Wszystkie wykonywane są w parach, grupach lub indywidualnie. Poprzez uczestnictwo w zajęciach dzieci uczą się współpracy, wyczucia drugiej osoby. Poprzez ćwiczenia z partnerem - "z" (np. ciągnięcie za kostki ćwiczącego, leżącego na brzuchu lub na plecach), "razem" (partnerzy siedzą złączeni plecami, po czym wstają, napierając na siebie plecami tak, aby obydwaj wstali), "przeciw" (dziecko zwija się w kłębek, a współćwiczący usiłuje je "rozplątać"). 

Podczas ćwiczeń ruchowych dziecko poznaje przestrzeń, w której się znajduje (przestaje być dla niego groźna), staje się aktywne, przejawia większą inicjatywę, może być twórcze. Dzielenie przestrzeni z drugą osobą może stać się źródłem nawiązania bliskiego kontaktu, opartego na zaufaniu i współpracy, daje możliwość poczucia wspólnoty. Warunkiem prowadzenia zajęć jest zabawowa, radosna atmosfera, możliwość osiągania sukcesu w każdym ćwiczeniu i wspólna satysfakcja z pokonywania trudności.

Podstawowe zasady: 

• zabawa jest dobrowolna,
• wzbogacanie ćwiczenia o pomysły dzieci (kreatywność),
• stopniowanie trudności (pary-trójki- grupy, zaczynać od ćwiczeń jak najbliżej podłogi; najpierw rozluźniające, potem bardziej dynamiczne, a na koniec wyciszające)

Metoda ruchowej ekspresji twórczej Rudolfa Labana 

Zwana też metodą improwizacji ruchowej, gimnastyki ekspresyjnej, twórczej i utanecznionej, pozwala ona na posługiwanie się różnymi formami ruchu i ekspresji jak: ćwiczenia muzyczno-ruchowe, zabawy, taniec, opowieść ruchowa, inscenizacja, improwizacja ruchowa. Ważną rolę odgrywa tu inwencja twórcza ćwiczących, ich pomysłowość, fantazja doświadczenie ruchowe itp. Różnorodność form ruchowych oraz sposób zajęć stwarza dzieciom możliwość twórczego działania. Sprzyja temu atmosfera towarzysząca zajęciom: swoboda, humor, śmiech.  Zgodnie z tym ćwiczenia gimnastyczne powinny mieć formę zadań otwartych, które zapewniają swobodę i możliwość decydowania o sposobie wykonywania ruchu, a tym samym wyrażania swojej indywidualności. Dziecko podczas zajęć jest jednocześnie aktorem i autorem, a nauczyciel staje się współuczestnikiem i współpartnerem zabaw.  

Podczas zajęć prowadzonych metodą Labana obowiązują zasady:

• każdy ćwiczący wykonuje zadania ruchowe na swój sposób ( bez pokazu),
• zajęcia prowadzone są w luźno ustawionej grupie, a pozycja wyjściowa do ćwiczeń jest dowolna dla każdego dziecka,
• elementem towarzyszącym wykonywaniu zadań ruchowych może być muzyka

Ćwiczenia tworzą pięć bloków tematycznych, których zadaniem jest zbudowanie świadomości własnego ciała, ciężaru i czasu, przestrzeni, rozwijanie płynności ruchu, a także adaptacja ruchów własnych do ruchów partnera lub grupy. Przykłady zabaw (ćwiczeń):

1. Wyczucie (świadomość) własnego ciała.

•  Gąsienica - leżenie przodem, dzieci pokazują jak porusza się gąsienica;
• Słoń, wróbel, kot... - naśladowanie ruchem wymienionych zwierząt (pokażcie jak porusza się kot, który próbuje upolować mysz);
• Kwiatek - dzieci pokazują jak rozwija się kwiatek, gdy świeci słońce i jak się zamyka, gdy słońce zachodzi;

      2. Wyczucie ciężaru i czasu.

•  Piłka - dzieci pokazują jak odbija się ciężka piłka, a jak lekka dmuchana;
• Film - dzieci pokazują jak zachowują się ludzie na filmie, który jest przyśpieszony, a jak na filmie zwolnionym;
• Chwytanie baniek mydlanych, opadających liści lub, piórek.

      3. Wyczucie przestrzeni.

• Pułapka - dzieci wyobrażają sobie, że ich buty przykleiły się do podłogi, należy spróbować je odkleić;
• Motylki - dzieci pokazują jak fruwają motylki;
• Rysunki - przy muzyce dzieci rysują w powietrzu dowolne figury, następnie poruszają się po sali wg narysowanego przez siebie projektu.

      4. Rozwijanie wyczucia płynności ruchu i ciężaru ciała w przestrzeni i czasie.

• Pszczoły - (przy muzyce) slalom między kwiatkami;
• Wiatr - dzieci pokazują jak porusza się człowiek idący pod wiatr i jak idący z wiatrem;
• Swobodny taniec przy muzyce na pauzę przyjęcie zastygłej pozycji ciała.

      5. Adaptacja ruchów własnych do ruchów partnera lub grupy.

• Lustro (w parach) - jedno dziecko wykonuje dowolne ruchy, drucie stojące naprzeciw niego powtarza je wiernie(zmiana ról);
• Taniec - dzieci tańczą przy muzyce, na pauzę dowolną częścią swojego ciała starają się dotknąć dziecka stojącego najbliżej.

Przy tej metodzie niezwykle ważne są wszechstronność, stopniowanie trudności - to dziecko decyduje, czy jest w stanie zrobić dane ćwiczenie, a także naprzemienny wysiłek i rozluźnienie ciała. 

(za Weronika Sherborne, "Ruch rozwijający dla dzieci", K wapichB., Kętrzyna М., O gimnastyce Rudolfa Labana, za https://www.junior.sport.pl/